Transplantacja ratuje życie
Informacja o aktualnym stanie prawnym regulującym pobieranie komórek, tkanek i narządów od zmarłych osób w celu ich przeszczepienia.

Przeszczepy ratują życie – wiedzą o tym wszyscy. Osoby po przeszczepach mogą żyć kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat dłużej, aby jednak tak się stało, potrzebna jest współpraca całego społeczeństwa, ponieważ nie ma przeszczepu bez dawcy. Polacy chętnie dzielą się życiem, oddając krew czy szpik, jednak ciągle w cieniu pozostaje kwestia pobierania narządów i tkanek od osób zmarłych.
W polskim prawie dotyczącym transplantacji obowiązuje zasada domniemanej zgody. Obowiązująca Ustawa z dnia 1 lipca 2005r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2134 z późn. zm.) określa zasady pozyskiwania dawców oraz zasady pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, tkanek i narządów pochodzących od żywego lub zmarłego dawcy. Pobranie komórek, tkanek lub narządów do przeszczepu jest dopuszczalne po stwierdzeniu trwałego, nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierci mózgu), co stwierdza niezależna komisja lekarska, niezwiązana z przeszczepami. „Pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu” – brzmi przepis art. 5 ust. 1 w/w Ustawy, czyli jeżeli osoba za życia nie wyrazi sprzeciwu na pobranie po śmierci swoich narządów, to domniemywa się, że wyraża na to zgodę.
Sprzeciw można wnieść poprzez wpis w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów w formie pisemnego oświadczenia własnoręcznie podpisanego i noszonego przy sobie lub ustnej deklaracji, złożonej w obecności co najmniej dwóch świadków.
W 2021 roku w Polsce najmłodszy dawca miał 1,5 roku, a najstarszy 79 lat. W województwie śląskim 61 osób pośmiertnie podarowało komuś swoje narządy. Na dzień 31 grudnia 2022 roku na przeszczepienie narządu oczekiwało 1856 osób (statystyka prowadzona przez Centrum Organizacyjno Koordynacyjne ds. Transplantacji „Poltransplant” w 2022 roku).
Przedstawione informacje mają charakter informacyjny. Nikogo nie zmuszają do zmiany swojego światopoglądu. Decyzja o (nie)oddaniu po śmierci swoich narządów należy do każdego z nas. Poinformujmy bliskich o swojej decyzji! Jakakolwiek ona by nie była. Pośmiertne oddanie narządów jest ostatnim, najcenniejszym darem, jaki człowiek może ofiarować drugiemu człowiekowi.