Z notatnika Agricoli – wystawa na rocznicę UNESCO
“Z notatnika Agricoli, czyli u źródeł górnictwa kruszcowego na złożach śląsko-krakowskich” to tytuł wystawy, która zostanie odsłonięta w czwartek 9 lipca na tarnogórskim Rynku.

Wystawa wypożyczona z Muzeum Miasta Jaworzna prezentuje proces eksploatacji, zalegających na pograniczu śląsko-krakowskim złóż kruszcowych, z uwzględnieniem ich wytopu i obróbki w warsztatach rzemieślniczych. Prezentacja będzie także atrakcją towarzyszącą obchodom 236. rocznicy odkrycia złóż srebronośnych w szybie Rudolphine zwanym – z uwagi na fakt, że przez ponad sto kolejnych lat z tej okazji organizowane były w Mieście Gwarków w okolicach 16 lipca Bergfesty czyli święta górnicze – “Barbórką w środku lata” (więcej o imprezie tu).
Inspirację wystawy stanowi ikonografia z dzieła Georgiusa Agricoli “De Re Metallica”, obrazuje ona zwyczaje oraz procesy technologiczne górnictwa i hutnictwa metali.
Wystawa będzie prezentowana od 9 do końca lipca na płycie tarnogórskiego Rynku.
Georgius Agricola (ur. 24 marca 1494 w Glauchau, zm. 21 listopada 1555 w Chemnitz) – niemiecki humanista i uczony: górnik, metalurg i mineralog, z zawodu lekarz, syn sukiennika z Glauchau zwany Ojcem geologii. Prawdziwe nazwisko to Georg Pawer.
Po ukończeniu szkół w Glauchau i Chemnitz udał się na studia do Lipska. Ukończył je w 1515, uzyskując stopień naukowy magistra siedmiu sztuk wyzwolonych (gramatyki, logiki, retoryki, matematyki, fizyki, astronomii i muzyki). Prawdopodobnie właśnie w Lipsku, za namową swego profesora Petriego Mosellaniego, przyjął łacińskie nazwisko Agricola, którym posługiwał się już do końca życia i którym sygnował wszystkie swe dzieła.
Po krótkim okresie pracy w charakterze nauczyciela w Zwickau w 1523 wyjechał po dalsze nauki do Włoch, gdzie studiował medycynę na uniwersytetach w Padwie i Bolonii. W trakcie studiów nawiązał kontakty z tak wybitnymi postaciami tamtych czasów, jak Erazm z Rotterdamu czy Marcin Luter. Zapoznał się też z poglądami angielskiego utopisty Tomasza Morusa. Tytuł doktora nauk medycznych zdobył w Rzymie w 1526.
Po ukończeniu studiów w 1526 wrócił do Zwickau, jednak już w następnym roku za namową swego przyjaciela Georga Sturza, który był lekarzem i aptekarzem w Jachymowie, wraz z żoną przyjechał do tego górniczego miasteczka u podnóża czeskich Rudaw.
W następnym roku 1527 objął po G. Sturzu funkcje lekarza i aptekarza w Jachymowie. Żyjąc w mieście będącym ośrodkiem górnictwa i hutnictwa, interesował się pracą jego mieszkańców – początkowo studiował zastosowanie metali w medycynie, a następnie sam został autorem ksiąg poświęconych mineralogii, geologii, górnictwu i hutnictwu.
W 1533 r. przeniósł się do Chemnitz, gdzie przez pewien czas był burmistrzem, został jednak zmuszony do ustąpienia, gdyż był katolikiem, a Chemnitz było ośrodkiem protestantyzmu. Od tej pory poświęcił się pracy naukowej: zajmował się m.in. bezpieczeństwem pracy górników i ich zapadalnością na choroby zawodowe. Przygotowywał również swe dzieła do wydania. Zmarł w 1555 r. z powodu ataku apopleksji, został pochowany w Zeitz, siedem mil od Chemnitz.
Czasy, w których żył Agricola określa się mianem złotego wieku kunsztów. Geolodzy, górnicy i hutnicy tego wieku musieli być wszechstronni i posiadać gruntowną, rozległą wiedzę, oraz wielką siłę umysłu i charakteru, aby sprostać wyzwaniom, jakie stawiał ówczesny rozwój przemysłu. Dla tamtych technologii nieprzekraczalną granicę eksploatacji stanowiło 200-300 m w głąb ziemi.
Najsłynniejsze jego dzieło, napisane w 1550 roku, a wydane w Bazylei w 1556 roku, czyli “De Re Metallica libri XII” zawiera kompendium wiedzy o górnictwie oraz metalurgii. Z uwagi na czas powstania portretuje ono pracę górników i hutników w okresie powstania Tarnowskich Gór jest więc dokumentem obrazuje technologię, jaką stosowano w Mieście Gwarków u jego zarania.
Dzieło poświęcone jest geologii złóż, sposobom wymierzania pól górniczych, kruszenia skał, stosowanym w górnictwie narzędziom i urządzeniom, hutnictwu oraz zawiera opis profesji górników i hutników. Zawiera wiele rycin przedstawiających ówczesne maszyny, sposoby pracy, jak i samych górników i hutników. Przez dwa wieki De Re Metallica określana było jako Biblia górnictwa.